নেলছন মেণ্ডেলা আৰু নৈতিকতা। Nelson Mandela and his ethics.

📌নেলছন মেণ্ডেলাৰ সংক্ষিপ্ত পৰিচয়: 

      দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ওমটাটা জিলাৰ (Umtata) মেভেজু (Mvezo) নামৰ এখন সৰু গাঁৱত নেলছন মেণ্ডেলা ১৯১৮ চনৰ ১৮ জুলাইত জন্ম হৈছিল। তেওঁৰ পিতৃৰ নাম আছিল হেনৰি গিডলা যাক এজন ৰাজনীতিজ্ঞ হিচাপে জনা যায়। তেওঁ ট্ৰানচকিয়ান ৰাজ্যৰ কাউন্সিলৰ এজন সদস্য আছিল। নেলছন মেণ্ডেলাৰ পুত্ৰ আছিল ছয়জন।

    নেলছন মেণ্ডেলাই প্ৰাথমিক শিক্ষা মিছনেৰী বিদ্যালয় এখনৰ পৰা লাভ কৰিছিল। ওৱাল্টাৰ চিচুলুক নামৰ এজন বন্ধুৰ সহায়ত নেলছনে স্নাতক পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয় আৰু উইট ওৱাটাৰ ষ্টেণ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ত আইন অধ্যয়ন কৰি সুখ্যাতিৰে আইনৰ ডিগ্ৰী ল'বলৈ সক্ষম হৈছিল।

    আইনৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰাৰ পিছত ১৯২১ চনত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা আফ্ৰিকান নেচনেল কংগ্ৰেছত নেলছন মেণ্ডেলাই যোগদান কৰিছিল। ১৯৪৪ চনত এই কংগ্ৰেছৰ পৰিকল্পনাৰ দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰিছিল নেলছন মেণ্ডেলাই। সেই সময়ত ভাৰতত স্বাধীনতা সংগ্ৰাম চলিছিল। তেওঁ ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ প্ৰতি পূৰ্ণ সমৰ্থন আগবঢ়াইছিল। নেলছনে আফ্ৰিকান কংগ্ৰেছক গণতান্ত্ৰিক ৰূপ দি-ইয়াৰ সম্পাদক পাতিলে ওৱাল্টাৰ চিচুলুক নামৰ বন্ধুজনক।

    প্ৰধানমন্ত্ৰী স্মাট চৰকাৰৰ অত্যাচাৰী শাসনৰ বিৰুদ্ধে, জনসাধাৰণক কৰা শোষণৰ বিৰুদ্ধে আফ্ৰিকাত তেওঁ আৰম্ভ কৰিলে আন্দোলন । এই আন্দোলনক আফ্ৰিকাৰ জনসাধাৰণে পূৰ্ণ সমৰ্থন আগবঢ়াইছিল। সেয়ে হাট-বজাৰ , বিদ্যালয়, মহাবিদ্যালয়,হোটেল আদি বন্ধ কৰি ৰাইজ এই আন্দোলনত সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত মেণ্ডেলা, চিচুলু আৰু টেম্বোক সেনা বাহিনীয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰি কাৰাগাৰত নিক্ষেপ কৰিলে। তেওঁলোকক কাৰাগাৰত ৰাখিলেও ১৯৫৭ চনত stay at home ধৰ্মঘট পালন হৈছিল আৰু এই আন্দোলনে আফ্ৰিকান সংগ্ৰামী জনসাধাৰণৰ পূৰ্ণ সমৰ্থন লাভ কৰিছিল। দক্ষিণ আফ্ৰিকাবাসীৰ বাবে আত্মত্যাগ কৰা এই জন মহান নেতাক সেয়ে সকলো শ্ৰেণীৰ মানুহে এতিয়াও সন্মান কৰে। আনকি দক্ষিণ আফ্ৰিকাবাসীৰ বাবে আজীৱন ত্যাগ স্বীকাৰ কৰাৰ বাবেই নেলছন মেণ্ডেলাক সন্মান জনাই তেওঁৰ জন্ম দিন ১৮ জুলাই তাৰিখে প্ৰতি বছৰে আন্তৰাষ্ট্ৰীয় মেণ্ডেলা দিৱস উদযাপন কৰি আহিছে। 

        ১৯৯০ চনৰ ১৫ অক্টোবৰ তাৰিখে নেলছন মেণ্ডেলা ভাৰত ভ্ৰমণলৈ আহোঁতে ভাৰতে তেওঁৰ স্থিতিৰ প্ৰতি পূৰ্ণ সমৰ্থন আগবঢ়ায়ছিল। তদুপৰি ২৭ বছৰ কাৰাবন্দী জীৱন কটোৱা আফ্ৰিকাৰ এই বাসত্তৰ বছৰীয়া জাতীয়তাবাদী নেতাগৰাকীক ১৯৯০ চনৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে শীৰ্ষতম বঁটা ভাৰত-ৰত্ন উপাধিৰে সন্মানিত কৰিছিল। উল্লেখ্য যে ১৯৯৪ চনৰ পৰা নেলছন মেণ্ডেলা দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈ কাৰ্য্যনিবাহ কৰা এজন মহান নেতা। 

    নেলছন মেণ্ডেলাই শান্তিৰ বাবে ১৯৯৩ চনত ন'বেল বঁটা লাভ কৰিবলৈও সক্ষম হৈছিল। উল্লেখ্য যে মেণ্ডেলাই তেওঁৰ জীৱনত মুঠ ২৫০ টাতকৈও অধিক বঁটা লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল। এইজন মহান নেতাই শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰিছিল ৯৫ বছৰ বয়সত ২০১৩ চনৰ ৫ ডিচেম্বৰ তাৰিখে দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ জোহান্সবাৰ্গত (Johannesburg, Gauteng, South Africa)।

📌বিশেষ সংযোজন: সংগ্ৰহ, 'সফল জনহিতৈষী পুথিভঁৰাল' ৱালৰ পৰা।

      "ৰাষ্ট্ৰপতি হিচাপে দায়িত্বভাৰ গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত এদিন নেলছন মেণ্ডেলাই এজন সহকৰ্মীৰ আগত চহৰ ফুৰাৰ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰিলে কাৰণ ২৭ বছৰীয়া বন্দীত্বৰ সময়ছোৱাত মেণ্ডেলাৰ বহু দিন নিজৰ চহৰখন নিজ চকুৰে চোৱাৰ সৌভাগ্য হোৱা নাছিল। ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ইচ্ছাৰ কথা শুনি সহকৰ্মী সকলে আৰু পলম নকৰিলে আৰু কিছু সময় পিছতে চহৰখনৰ অলিয়ে গলিয়ে মেণ্ডেলাৰ গাড়ী ঘূৰি ফুৰিবলৈ ধৰিলে। 

এনে সময়তে মেণ্ডেলাৰ খুব ভোক লাগিল আৰু ৰাস্তাৰ কাষত কোনো হোটেল বা ৰেষ্টোৰেণ্ট পালে ড্ৰাইভাৰক গাড়ী ৰখোৱাৰ নিৰ্দেশ দিলে। এই কথা শুনি মেণ্ডেলাৰ সহকৰ্মী সকল অবাক হৈ পৰিল আৰু মেণ্ডেলাই কথাটো বুজিব পাৰি কৈ উঠিল-ভোক লাগিছে যেতিয়া খালেই হ’ল, কাৰাগাৰৰ অত বছৰে ইমান নিম্ন মানদণ্ডৰ খাদ্য খাব পাৰিছিলো যেতিয়া সহজে নমৰো।

কথা মতেই কাম – চহৰখনৰ এখন সৰু ৰেষ্টোৰেণ্টৰ এখন টেবুলত মেণ্ডেলা সহকৰ্মী সহিতে খাবলৈ বহিল। 

এনেতে তেঁও দেখিলে যে আন এখন টেবুলত এজন অতি বয়সস্থ লোক বহি আছে। মেণ্ডেলাই ৰেষ্টোৰেণ্টৰ ৱেটাৰ জনক মাতি বৃদ্ধ ব্যক্তিজনৰ বাবে এখন চকী নিজৰ কাষতে পাৰি দিবলৈ কলে বৃদ্ধ ব্যক্তিজনক মেণ্ডেলাৰ লগত একেখন টেবুলত বহি খাবলৈ কবলৈ কলে। চকীখন দিয়াৰ পাছত ৱেটাৰ জনে বৃদ্ধ ব্যক্তিজনক মেণ্ডেলাৰ লগত বহিবলৈ অনুৰোধ জনালে আৰু অৱশেষত ব্যক্তিজন আহি মেণ্ডেলাৰ কাষতে বহিল।

সকলো তেতিয়া খোৱাৰ মাজে মাজে কথা পতাত মগ্ন। কিন্তু মেণ্ডেলাৰ কাষত বহা বৃদ্ধ লোকজনে একো খাব পৰা নাই। তেঁওৰ হাত কপিবলৈ ধৰিছে, চামুচেৰে কিবা লবলৈ চেষ্টা কৰিলেও যেন প্লেটত পৰি যায় । এই দৃশ্য দেখি মেণ্ডেলাৰ সহকৰ্মী এজনে কলে আপুনি নিশ্চয় অসুস্থ। কিন্তু মানুহজনে একো উত্তৰ নিদিলে। মেণ্ডেলাই নিজহাতে তেঁওক খুৱাই দিলে আৰু ৱেটাৰ জনক কলে যে বৃদ্ধ ব্যক্তি গৰাকীৰ বিল তেঁও পৰিশোধ কৰিব। তেনে সময়তে খোৱা শেষ কৰি বৃদ্ধ ব্যক্তিজন যাবলৈ ওলাল। কিন্তু আচৰিত ধৰণে ব্যক্তিজনে ভালদৰে লৰচৰ কৰিবলৈও সক্ষম নাছিল ব্যক্তিজন। বৃদ্ধ গৰাকীৰ শৰীৰৰ কঁপনি বাঢ়ি গৈছিল। মেণ্ডেলাই নিজহাতে তেঁওক চকীৰ পৰা উঠাত সহায় কৰিলে আৰু সহকৰ্মী এজনক বৃদ্ধ গৰাকীক দৰ্জাৰ কাষলৈ থৈ আহিবলৈ ক’লে। এজন সহকৰ্মীয়ে ব্যক্তিজন যোৱাৰ পাছত মেণ্ডেলাক সুধিলে – ইমান অসুস্থ শৰীৰেৰে তেওঁ ঘৰলৈ যাব পাৰিবনে?

তেতিয়া নেলছন মেণ্ডেলাই কলে-বৃদ্ধ ব্যক্তিজন আচলতে অসুস্থ নহয়। মই কাৰাগাৰৰ যিটো চেলত বন্দী হৈ আছিলো তেঁও আছিল তাৰ গাৰ্ড। মোক কাৰাগাৰত যেতিয়া প্ৰহাৰ কৰা হৈছিল তেতিয়া ভাগৰত মই যিমান বাৰ পানী পানী বুলি চিঞৰিছিলো, সিমানবাৰেই এই ব্যক্তিজনে মোৰ শৰীৰত প্ৰস্বাৱ কৰি দিছিল। আজি মই দেশৰ ৰাষ্ট্ৰপতি। সকলো নাগৰিকতকৈ ক্ষমতাশালী ব্যক্তি হোৱা স্বত্বেও মই তেঁওক নিজৰ টেবুলত খাবলৈ আমন্ত্ৰণ জনাইছো আৰু সেই পুৰণি দিনৰ কথা মনত পৰি তেঁও এতিয়া খুব ভয় খাইছে। কিন্তু ক্ষমতাশালী হ’লেই কোনো ক্ষমতাহীন ব্যক্তিক শাস্তি দিয়াটো মোৰ আদৰ্শৰ পৰিপন্থী। এয়া মোৰ নৈতিকতাৰ বাহিৰত।

 ঘৃণাক ভালপোৱালৈ সলনি কৰিব পাৰি। তেঁও মোৰ মুখত প্ৰস্বাৱ কৰিছিল আৰু মই তেঁওৰ মুখত খাদ্য তুলি দিছো। মই যেনেকৈ আপোনালোকৰ ৰাষ্ট্ৰপতি, ঠিক একেদৰে তেঁওৰো ৰাষ্ট্ৰপতি, গতিকে সকলো নাগৰিকক সন্মান কৰাটো মোৰ কৰ্তব্য। মনত ৰাখিবা প্ৰতিশোধ লোৱাৰ মানসিকতাই এখন নিৰ্মীয়মান ৰাষ্ট্ৰ ধ্বংস কৰিব পাৰে আৰু সহনশীলতাৰ মানসিকতাই এখন ধ্বংসমুখী ৰাষ্ট্ৰক উদ্ধাৰ কৰিব পাৰে।

এয়াই নেলছন মেণ্ডেলাৰ সৰলতা আৰু ব্যক্তিত্ব। মানুহক কেতিয়াও ঘৃণা কৰিবলৈ শিকা নাছিল মেণ্ডেলাই। হয়তো সেইবাবেই বিশ্বৰ চুকে-কোণে আজিও বাজি উঠে জিন্দাবাদ মেণ্ডেলা।"

বিদ্ৰ: নেলছন মেণ্ডেলাৰ নীতিশিক্ষামূলক কাহিনীটো বিশেষ সংযোজন ঘটোৱা হৈছে। মূল লেখকৰ লেখাৰ কোনো হৰণ-ভগণ কৰা নাই।

💐 প্ৰৱন্ধটো পঢ়ি ছোৱাৰ বাবে আপোনাক অশেষ আন্তৰিক ধন্যবাদ জ্ঞাপন কৰিছোঁ।

লেখক : দুদুল সোণোৱাল। শিক্ষক। হাঁহখাটী উচ্চ মাধ্যমিক বিদ্যালয়।

🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒