সুষম আহাৰ বুলিলে বহু দামী কিছুমান বিশেষ আহাৰৰ কথা নুবুজায় । চৌপাশৰ পৰিৱেশত পোৱা কম মূল্যযুক্ত বা বিনামূল্যে পোৱা খাদ্য বস্তুও সুষম আহাৰ হ'ব পাৰে। আমাৰ শৰীৰক নিতৌ প্ৰয়োজন হোৱা কাৰ্বহাইড্ৰেট, প্ৰ'টিন , চৰ্বি, ভিটামিন, খনিজ লৱণ আদি উপাদানবোৰ নিৰ্ধাৰিত হাৰত যি আহাৰত পোৱা যায়, সেয়ে হ'ল সুষম আহাৰ।
শিশুৰ শাৰীৰিক , মানসিক আৰু বৌদ্ধিক সাধনত সুষম আহাৰৰ ভূমিকা উল্লেখনীয়। শিশু পৰ্যায়ত মানুহৰ শৰীৰক অধিক পৰিমাণৰ শক্তিৰ প্ৰয়োজন হয়। বিশেষকৈ শৈশৱ কালছোৱাত মানুহৰ শৰীৰে সৰুৰ পৰা ডাঙৰলৈ ক্ৰমশঃ বৃদ্ধি হবলৈ ধৰে। শিশুৰ শৰীৰ সঠিকভাৱে তেতিয়াহে বিকাশ ঘটিব, যেতিয়া শৰীৰে লাগতিয়াল উপাদান সমূহ লাভ কৰিব। সেয়ে শিশু অৱস্থাটোক মানৱ দেহৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ স্তৰ বুলিব পাৰি।এজন নিৰোগী সুস্হ-সুঠাম স্বাস্হ্যৰ অধিকাৰী শিশু পাবলৈ সুষম আহাৰৰ প্ৰয়োজন আছে।সুষম আহাৰৰ জৰিয়তেহে শিশুৰ বিকাশ সম্ভৱ। প্ৰত্যেক পিতৃ-মাতৃয়ে শিশু অৱস্থাতে নিজৰ সন্তানক পুষ্টিদায়ক খাদ্য,যেনে- মাছ, মাংস, কণী, গাখীৰ , বিভিন্ন ফলমূল , সেউজীয়া শাক-পাচলি- লাই ,মূলা,কচু ,লফা , কবি , তিয়ঁহ, বিন, পালেং, ৰঙা লাও আদি খাদ্য শিশুৰ বয়স আৰু শাৰীৰিক পৰিসৰ অনুপাতে খুৱাব লাগে।পুষ্টিদায়ক খাদ্যই শিশুৰ দেহত শক্তি যোগাই শৰীৰ বৃদ্ধি আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ ক্ষমতা বঢ়োৱাত প্ৰত্যক্ষ প্ৰভাৱ পেলায়। সুষম খাদ্য পুষ্টিদায়ক । পুষ্টিজনক খাদ্যই শৰীৰৰ সকলো দিশত বিকাশ সম্ভৱ কৰি তোলে।
সুষম খাদ্যৰ অভাৱত শিশুৰ গাত বিভিন্ন ৰোগে আক্ৰমণ কৰি বিকাশত বাধা দিয়ে। যাক চিকিৎসা বিজ্ঞানত অভাৱজনিত ৰোগ বোলা হয়। খাদ্যৰ উপাদান কাৰ্বহাইড্ৰেট, প্ৰ'টিন, চৰ্বি, ভিটামিন, খনিজ লৱণ আদিৰ অভাৱত এই ৰোগ হয়। কাৰ্বহাইড্ৰেটৰ অভাৱত দেহত বল-শক্তি কমি যোৱা, ভাগৰ বা দুৰ্বল অনুভৱ কৰা, টান কাম কৰিব নোৱাৰা আদি উপসৰ্গই দেখা দিয়ে।প্ৰ'টিনৰ অভাৱত 'কোৱাছিৱকাৰ' , মাৰাছমাছ ৰোগ ; খনিজ পদাৰ্থৰ অভাৱত হাড়ৰ বৃদ্ধিত বাধাগ্ৰস্থ হোৱা,কটা-ছিঙাত অতিপাত ৰক্তক্ষয়, ৰক্তহীনতা, হাড় আৰু দাঁত দুৰ্বল হোৱা আদি ৰোগসমূহে দেখা দিয়ে। ভিটামিনৰ অভাৱে শিশুজনক নিশকতীয়া কৰি পেলায়। ভিটামিন হ'ল এক প্ৰকাৰ প্ৰৱল শক্তি সম্পন্ন জৈৱ-ৰাসায়নিক যৌগ। ভিটামিন বা খাদ্যপ্ৰাণ হ'ল জটিল জৈৱ যৌগ ,যি পৰিমাণত অলপ হ'লেও প্ৰাণী দেহৰ বৃদ্ধিৰ বাবে অতি আৱশ্যকীয়। ইয়াৰ অভাৱত প্ৰাণী দেহ বিভিন্ন ৰোগৰ সন্মুখীন হয়।দ্ৰৱনীয়তাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ভিটামিনক দুটা ভাগত ভাগ কৰা হৈছে--- ফেটত দ্ৰৱণীয় ভিটামিন ( ভিটামিন A, D, E, K ) আৰু পানীত দ্ৰৱণীয় ভিটামিন ( ভিটামিন B - কমপ্লেক্স আৰু C )।
ভিটামিনৰ কাৰ্য আৰু অভাৱজনিত ৰোগ :
দেহৰ সামগ্ৰিক বৃদ্ধি , চকুৰ আৱৰণী কলাস্তৰৰ সাধাৰণ গঠন, দৃষ্টি শক্তি অক্ষুণ্ণ ৰখা, স্নায়ু কোষ আৰু পেশী কোষৰ পুষ্ট সাধন কৰা, হাড় আৰু দাঁতৰ স্বাভাৱিক বিকাশত অংশগ্ৰহণ কৰা , জননাংগৰ গঠন আৰু কাৰ্য নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আদিয়েই ভিটামিনৰ প্ৰধান কাৰ্য।
অভাৱ জনিত ৰোগৰ ভিতৰত --- দেহৰ স্বাভাৱিক বৃদ্ধি আৰু ওজন হ্ৰাস পোৱা , কুকুৰীকণা , বেৰিবেৰি , পয়ালগা , শুষ্কাক্ষি ( জেৰ'পথেলমীয়া ) ৰোগ , চকুৰ পৰ্দাৰ অস্বচ্ছতা ৰোগ , চৰ্মৰ স্হূলতা আৰু শুষ্কতাৰ চৰ্মৰোগ ,জনন ক্ষমতাৰ ত্ৰুটী দেখা দিয়া আদি ৰোগ হোৱা দেখা যায়।
শিশুক উল্লিখিত ৰোগৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ খাদ্যৰ উপাদান নিহিত থকা আহাৰ যোগান ধৰিব লাগিব । ৪ বছৰৰ পৰা ১০ বছৰলৈকে এটি শিশুক নিম্ন উল্লিখিত নিৰ্ধাৰিত পৰিমাণত সুষম আহাৰৰ আৱশ্যক হয়, যাৰ সহায়ত শিশুজনৰ দৈহিক আৰু মানসিক উৎকৰ্ষ সাধন সঠিকভাৱে হয়।
সুষম আহাৰৰ নাম। পৰিমাণ
(প্ৰতিদিনৰ হিচাপত)
চাউল,আটা : ১২৫----------২৫০ গ্ৰাম
দাইল। : ৬২ ---------- ৯৩ গ্ৰাম.
মাছ, মাংস। : ১২৫ ---------১৮৬ গ্ৰাম
গাখীৰ। : ৫০০ ------ ৭৫০মি.লি.
ঘিউ ,তেল : ১৫ ------- ৩০ গ্ৰাম
কণী : ১টা
সেউজীয়া
শাক-পাচলি : ১২৫ ----- ১৮৬ গ্ৰাম
ফলমূল। : পৰিমিত
সুষম আহাৰৰ মৌলিক উপাদান নিহিত থকা খাদ্যৰ উৎস --- ভাত ,ৰুটি , আলু ,চিৰা , মুড়ি , দাইল , গাখীৰ, দৈ,কণী, মাছ,মাংস , তেল , ঘিউ,মাখন,ময়দা, সেউজীয়া শাক-পাচলি, ফলমূল, ছয়াবিন আদি।
তদুপৰি শৰীৰত পৰ্য্যাপ্ত পৰিমাণে পানীৰো প্ৰয়োজন। পানীৰ অভাৱ ঘটিলে শৰীৰৰ বৰ্জিত পদাৰ্থবোৰ বাহিৰ হোৱাত অসুবিধা হয়। পানীৰ অভাৱত দেহৰ কোষবোৰ উজ্জীৱিত নহয় আৰু শৰীৰ শীতল কৰি ৰখাত বাধা দিয়ে। সেয়ে এটি শিশুক সঠিক পৰিমাণৰ পানীৰ লগতে আন উপাদান সমূহ পাব পৰাৰ ব্যৱস্থা পিতৃ মাতৃয়ে কৰা উচিত।
সম্প্ৰতি অসমত অভাৱনীয়ভাৱে পুষ্টিহীনতাত
ভোগা শিশুৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰিছে। ৰাজ্যৰ প্ৰায় ১৫ লাখ শিশু পুষ্টিহীনতাত ভুগিছে আৰু এই সংখ্যা আফ্ৰিকাৰ একাংশ দৰিদ্ৰ দেশৰ পুষ্টিহীনতাত ভোগা শিশুতকৈও অধিক ( দৈনিক জনমভূমি, হেমন্ত কুমাৰ নাথ) । বিভিন্ন আঁচনিৰ অধীনত চৰকাৰে প্ৰতি বছৰে শ শ কোটি টকা ব্যয় কৰাৰ পাছতো ৰাজ্যখনৰ প্ৰায় ৩০.৮ শতাংশ শিশু পুষ্টিহীনতাত ভোগাটোৱে ৰাজ্যখনৰ দৰিদ্ৰতা নিৰ্মূল নোহোৱা কথাকে সূচায়। দৰিদ্ৰতা আৰু পুষ্টিহীনতাৰ মাজত ওতঃপ্ৰোত সম্বন্ধ আছে। সেয়ে দৰিদ্ৰতা নিৰ্মূলৰ বাবে সকলো স্তৰৰ ব্যক্তিয়ে চৰকাৰৰ আঁচনি সমূহ সঠিকভাৱে আৰু সময়মতে ৰূপায়ন কৰাৰ বাবে সজাগ - সচেতন হ'ব লাগিব তেহে ৰাজ্যৰ প্ৰতি জন দৰিদ্ৰ শিশুৱে সুষম আহাৰ পাবলৈ সক্ষম হ'ব আৰু পুষ্টিহীনতা নিৰ্মূল হ'ব।
----- সমাপ্ত------
পূৰ্বে প্ৰকাশিত -- দৈনিক জনমভূমি
লেখক ---- দুদুল সোণোৱাল।
