দশম খণ্ড
সত্যৰ সৈতে মোৰ পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা
এখন আত্মজীৱনী
মূল লেখক: M.K. Gandhi.
অসমীয়া অনুবাদ: দুদুল সোণোৱাল।
19,
অসত্যৰ কেঙ্কাৰ (canker)
চল্লিশ বছৰ আগতে ইংলেণ্ডত তুলনামূলকভাৱে কম সংখ্যক ভাৰতীয় শিক্ষাৰ্থী আছিল। তেওঁলোকৰ সৈতে বিবাহিত হ'লেও অবিবাহিতক প্ৰভাৱিত কৰাটো এটা অভ্যাস আছিল। ইংলেণ্ডৰ স্কুল বা কলেজৰ শিক্ষাৰ্থী সকল অবিবাহিত, অধ্যয়নত বিবাহিত জীৱনৰ সৈতে অসঙ্গত বুলি গণ্য কৰা হয়। পুৰণি দিনত আমাৰ সেই পৰম্পৰা আছিল, তেতিয়া এজন শিক্ষাৰ্থীক অৱশ্যেই ব্ৰক্ষ্মচাৰী বুলি জনা গৈছিল। কিন্তু আজিকালি আমাৰ বাল্য-বিবাহ হয়, যিটো ইংলেণ্ডত প্ৰায় অজ্ঞাত। সেয়েহে ইংলেণ্ডৰ ভাৰতীয় যুৱক-যুৱতীসকলে বিবাহিত বুলি স্বীকাৰ কৰিবলৈ লাজ অনুভৱ কৰিছিল।
ইয়াৰ উপৰিও অসন্তুষ্টি হোৱাৰ আন এটা কাৰণ আছিল, অৰ্থাৎ এই সত্যটো জনাৰ পাছত যুৱক-যুৱতীসকলে তেওঁলোকে বাস কৰা পৰিয়ালৰ যুৱতীসকলৰ সৈতে ঘূৰি ফুৰা বা ফ্লাৰ্ট (flirt) কৰাটো অসম্ভৱ হ'ব। ফ্লাৰ্টিংটো কম বেছি পৰিমাণে নিৰ্দোষ আছিল। আনকি পিতৃ-মাতৃসকলে ইয়াক উৎসাহিত কৰিছিল আৰু প্ৰত্যেক যুৱক-যুৱতীয়ে নিজৰ সঙ্গী বাছনি কৰিব লগা হোৱাৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত এনে ধৰণৰ সম্পৰ্ক তাত এক প্ৰয়োজনীয়তা হ'ব পাৰে। অৱশ্যে, যদি ইংলেণ্ডত উপস্থিত হোৱাৰ পিছত ভাৰতীয় যুৱক-যুৱতীসকলে ইংৰাজ যুৱক-যুৱতীসকলৰ বাবে অতি স্বাভাৱিক এই সম্পৰ্কত লিপ্ত হয়, তেন্তে ইয়াৰ ফলাফল ধ্বংসাত্মক হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে, যিটো প্ৰায়ে পোৱা গৈছে। মই দেখিছিলো যে আমাৰ যুৱক-যুৱতীসকলে প্ৰলোভনৰ সন্মুখীন হৈছিল আৰু ইংৰাজ যুৱক-যুৱতীসকলৰ ক্ষেত্ৰত যিমানেই নিৰ্দোষ নহওঁক, তেওঁলোকৰ বাবে অবাঞ্ছিত জীৱন বাছি লৈছিল। মইও সংক্ৰমণটো ধৰিছিলো। মই বিবাহিত আৰু পুত্ৰৰ পিতৃ হ'লেও নিজকে অবিবাহিত হিচাপে অতিবাহিত কৰিবলৈ কুণ্ঠাবোধ কৰা নাছিলোঁ। কিন্তু মই এজন গোপনীয়তা ৰক্ষা কৰা লোক ( ডিচেম্বলাৰ ,dissembler) হোৱাৰ বাবে সুখী নাছিলো। কেৱল মোৰ সংৰক্ষণ আৰু মোৰ মৌনতাই মোক গভীৰ পানীলৈ যোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰিছিল। যদি মই কথা নকওঁ, মোৰ সৈতে বাৰ্তালাপ কৰিবলৈ বা মোৰ সৈতে বাহিৰলৈ যাওঁতে কোনো ছোৱালীয়ে তাইৰ মূল্য থকা বুলি নাভাবিব। যি জনে ব্ৰহ্মচৰ্য পালন কৰে, অৰ্থাৎ সম্পূৰ্ণ আত্ম-সংযম ।
মোৰ কাপুৰুষতা মোৰ সংৰক্ষণৰ সমান আছিল। ঘৰৰ মহিলাগৰাকীৰ জীয়েকক খোজ কাঢ়িবলৈ বাহিৰলৈ লৈ যোৱাৰ বাবে মই ভেণ্টনৰত থকা পৰিয়ালবোৰত প্ৰচলিত আছিল। মোৰ ঘৰুৱা ছোৱালীজনীয়ে মোক এদিন ভেণ্টনৰৰ চাৰিওফালে থকা সুন্দৰ পাহাৰলৈ লৈ গৈছিল। মই কোনো ধীৰ গতিৰ খোজ কঢ়া নাছিলো, কিন্তু মোৰ সঙ্গীজনে আৰু দ্ৰুতগতিত খোজ কাঢ়িছিল, মোক তাইৰ পিছে পিছে টানি নিছিল আৰু সকলো সময়তে বকবক কৰিছিল।মই কেতিয়াবা তাইৰ বকবকানিৰ সঁহাৰি দিছিলো 'হয়' বা 'নহয়', বা অতি বেছি 'হয়, কিমান ধুনীয়া!' তাই চৰাইৰ দৰে উৰি আছিল যেতিয়া মই ভাবি আছিলো যে মই কেতিয়া ঘৰলৈ উভতি আহিব লাগে। আমি এনেদৰে এটা পাহাৰৰ শীৰ্ষত উপনীত হৈছিলো। পুনৰ কেনেকৈ নামিব লাগে সেইটো প্ৰশ্ন আছিল।
ওখ গোৰোহাৰ বুটযোৰ থকা স্বত্বেও, পঁচিশ বছৰীয়া এই স্ফূৰ্তিপূৰ্ণ যুৱতীগৰাকীয়ে পাহাৰৰ তললৈ তীৰৰ দৰে নামি আহিছিল। মই লাজৰ দৰে নামিবলৈ সংগ্ৰাম কৰি আছিলো। তাই ভৰিৰ ওচৰত থিয় হৈ হাঁহিছিল আৰু মোক উৎসাহিত কৰিছিল আৰু আহি মোক টানি নিবলৈ প্ৰস্তাৱ দিছিল।
মই কেনেকৈ ইমান নিষ্ঠুৰ-হৃদয় হ'ব পাৰিলো ? আটাইতকৈ বেছি অসুবিধাৰ সৈতে, আৰু ব্যৱধানত বগুৱাবাই গৈছিলো, মই কেনেবাকৈ তললৈ যাবলৈ সক্ষম হ'লো। তাই জোৰেৰে 'চাব্বাচ' বুলি হাঁহিছিল আৰু মোক আৰু লজ্জিত কৰিছিল, লগতে তাই ও কৰিব পাৰে। কিন্তু মই সকলো ঠাইতে স্কেথলেছৰ(scatheless) পৰা পলাই যাব নোৱাৰিলোঁ। কাৰণ ঈশ্বৰে মোক অসত্যৰ পৰা মুক্ত কৰিব বিচাৰিছিল।
মই এবাৰ ভেণ্টনৰৰ দৰে আন এটা পানীৰ ঠাই ব্ৰাইটনলৈ গৈছিলো। এইটো ভেণ্টনৰ ভ্ৰমণৰ আগতে আছিল। মই তাত এখন হোটেলত মজলীয়া বয়সৰ এগৰাকী পুৰণি বিধৱাক লগ পাইছিলো। এইটো ইংলেণ্ডত মোৰ প্ৰথম বছৰ আছিল। মেনুত থকা পাঠ্যক্ৰমবোৰ ফৰাচী ভাষাত বৰ্ণনা কৰা হৈছিল, যিবোৰ মই বুজি পোৱা নাছিলো। মই একে গৰাকী মহিলাৰ লগতে আছিলোঁ। তাই দেখিলে যে মই এজন অচিনাকি আৰু বিস্মিত, আৰু লগে লগে মোৰ সহায়লৈ আহিছিল । তাই কৈছিল, "আপুনি এজন অচিনাকি যেন লাগিছে, আৰু বিভ্ৰান্ত দেখাইছে। আপুনি কিয় একো অৰ্ডাৰ দিয়া নাই?" মই মেনুৰ জৰিয়তে বানান কৰি আছিলো আৰু ৱেইটাৰৰ পৰা পাঠ্যক্ৰমবোৰৰ উপাদানবোৰ জানিবলৈ প্ৰস্তুতি চলাই আছিলো, যেতিয়া ভাল মহিলাগৰাকীয়ে এনেদৰে হস্তক্ষেপ কৰিছিল। মই তাইক ধন্যবাদ জনাইছিলো, আৰু মোৰ অসুবিধাৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰি তাইক কৈছিলো যে মই ফৰাচী বুজি নোপোৱাৰ বাবে কোনটো পাঠ্যক্ৰম নিৰামিষভোজী আছিল জানিবলৈ মই অপাৰগ হৈছিলোঁ।
"মই তোমাক সহায় কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া," তাই ক'লে। "মই আপোনাক কাৰ্ডখন বুজাই দিম আৰু আপুনি কি খাব পাৰে আপোনাক দেখুৱাম।" মই কৃতজ্ঞতাৰে তাইৰ সহায় ৰক্ষা কৰিছিলো। এইটো এজন পৰিচিত ব্যক্তিৰ আৰম্ভণি আছিল যি বন্ধুত্বত পৰিণত হৈছিল আৰু মোৰ ইংলেণ্ডত থকাৰ সময়ছোৱাত আৰু বহু দিনৰ পিছত ৰখা হৈছিল। তাই মোক তাইৰ লণ্ডনৰ ঠিকনা দিছিল আৰু মোক প্ৰতি দেওবাৰে তাইৰ ঘৰত ৰাতিৰ আহাৰ খাবলৈ আমন্ত্ৰণ জনাইছিল। বিশেষ অনুষ্ঠানত তেওঁ মোক আমন্ত্ৰণ জনাব, মোৰ বাশফুলনেছ (bushfilness) জয় কৰাত সহায় কৰিব আৰু মোক যুৱতীসকলৰ সৈতে পৰিচয় কৰাব আৰু তেওঁলোকৰ সৈতে বাৰ্তালাপ কৰিবলৈ আকৰ্ষিত কৰিব। বিশেষকৈ এই কথোপকথনবোৰৰ বাবে এগৰাকী যুৱতী আছিল যি তেওঁৰ সৈতে আছিল, আৰু প্ৰায়ে আমি একেলগে সম্পূৰ্ণৰূপে অকলশৰীয়া হৈ পৰিম। মই প্ৰথমতে এই সকলোবোৰ খুব চেষ্টা কৰি থকা দেখিছিলো। মই কথোপকথন আৰম্ভ কৰিব পৰা নাছিলো বা মই কোনো কৌতুকত লিপ্ত হ'ব পৰা নাছিলো। কিন্তু তাই মোক বাটত ৰাখিছিল। মই শিকিবলৈ আৰম্ভ কৰিলোঁ; আৰু সময়ৰ লগে লগে প্ৰতিদেওবাৰৰ বাবে অপেক্ষা কৰিছিল আৰু যুৱ বন্ধুজনৰ সৈতে হোৱা কথোপকথন ভাল পাইছিল।
বুঢ়ীয়ে প্ৰতিদিনে নিজৰ জাল বহলকৈ বিয়পাই গৈছিল। তাই আমাৰ সভাবোৰত আগ্ৰহী অনুভৱ কৰিছিল। সম্ভৱতঃ আমাৰ বিষয়ে তাইৰ নিজৰ পৰিকল্পনা আছিল। মই বিৰক্ত হৈ পৰিছিলো। "মই কেনেকৈ বিচাৰিলোহেঁতেন যে মই ভাল মহিলাগৰাকীক ক'লোহেঁতেন যে মই বিবাহিত!" মই নিজকে নিজে কলো। "তেতিয়া তাই আমাৰ মাজত ব্যস্ততাৰ কথা ভবা নাছিল।
অৱশ্যে, শুধৰোৱাত কেতিয়াও পলম নহয়। যদি মই সত্য ঘোষণা কৰোঁ, তেন্তে মই এতিয়াও অধিক দুখৰ পৰা ৰক্ষা পাম।" এই চিন্তাবোৰ মনত ৰাখি মই তাইলৈ এই বিষয়ে কিছু পৰিমাণে এখন পত্ৰ লিখিছিলোঁ: "যেতিয়াৰ পৰা আমি ব্ৰাইটনত লগ পাইছিলো তেতিয়াৰ পৰাই আপুনি মোৰ প্ৰতি সদয় হৈ আহিছে। আপুনি আনকি তেওঁৰ পুত্ৰৰ মাতৃ হিচাপেও মোৰ যত্ন লৈছে। আপুনি এইটোও ভাবে যে মই বিয়া কৰাব লাগে আৰু সেই দৃষ্টিভংগীৰে আপুনি মোক যুৱতীসকলৰ সৈতে পৰিচয় কৰাই দিছে। বিষয়বোৰ আৰু আগুৱাই যাবলৈ দিয়াৰ সলনি, মই আপোনাৰ ওচৰত স্বীকাৰ কৰিব লাগিব যে মই আপোনাৰ মৰমৰ বাবে অযোগ্য।
মই আপোনাক ক'ব লাগিছিল যেতিয়া মই আপোনাৰ ওচৰলৈ যাবলৈ আৰম্ভ কৰিছিলোঁ যে মই বিবাহিত। মই জানিছিলো যে ইংলেণ্ডৰ ভাৰতীয় শিক্ষাৰ্থীসকলে তেওঁলোকৰ বিবাহৰ সত্যতাক অস্বীকাৰ কৰিছিল আৰু মই অনুসৰণ কৰিছিলো। মই এতিয়া দেখিছোঁ যে মই এনে কৰা উচিত নাছিল। মই এইটোও যোগ দিব লাগিব যে মই এতিয়াও লৰা থকা অৱস্থাত বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিলোঁ, আৰু এজন পুত্ৰৰ পিতৃ। মই দুখিত যে মই এই জ্ঞানটো ইমান দিন আপোনাৰ পৰা ৰাখিব লাগিছিল।
কিন্তু মই সুখী যে ঈশ্বৰে এতিয়া মোক সত্য কোৱাৰ সাহস দিছে। আপুনি মোক ক্ষমা কৰিব নেকি? মই আপোনাক আশ্বাস দিছো যে মই যুৱতীগৰাকীৰ সৈতে কোনো অনুচিত স্বাধীনতা লোৱা নাই আপুনি মোৰ সৈতে পৰিচয় কৰাবলৈ যথেষ্ট ভাল পাইছিল। মই মোৰ সীমা জানিছিলো। আপুনি, মই বিবাহিত বুলি নাজানি, স্বাভাৱিকতে বিচাৰিছিল যে আমি বাগদান কৰা উচিত।
যাতে কথাটোৱে বৰ্তমান পৰ্যায়ৰ বাহিৰলৈ নাযায় মই আপোনাক সঁচা কথা টো ক'বই লাগিব। "যদি এইটো প্ৰাপ্ত কৰাৰ পিছত, আপুনি অনুভৱ কৰে যে মই আপোনাৰ আতিথ্যৰ বাবে অযোগ্য, মই আপোনাক আশ্বাস দিওঁ যে মই ইয়াক ভুলকৈ নলওঁ। আপুনি আপোনাৰ দয়া আৰু অনুৰোধৰ দ্বাৰা মোক কৃতজ্ঞতাৰ এক চিৰস্থায়ী ঋণৰ অধীনত ৰাখিছে। যদি ইয়াৰ পিছত, আপুনি মোক প্ৰত্যাখ্যান নকৰে কিন্তু মোক আপোনাৰ আতিথ্যৰ যোগ্য বুলি গণ্য কৰি থাকে, যিটো মই প্ৰাপ্য হ'বলৈ কোনো কষ্ট নকৰোঁ, মই স্বাভাৱিকতে সুখী হম আৰু ইয়াক আপোনাৰ দয়াৰ অধিক প্ৰতীক হিচাপে গণ্য কৰিম।" পাঠকক জনাব যে মই মুহূৰ্ততে এনে এখন চিঠি লিখিব নোৱাৰিলোহেঁতেন।
মই নিশ্চয় ইয়াক বহুবাৰ খচৰা আৰু পুনৰ খচৰা প্ৰস্তুত কৰিছো। কিন্তু এইটোৱে এটা বোজা তুলি লৈছিল যিটোৱে মোক তললৈ ওজন কৰি আছিল। প্ৰায় ঘূৰি অহাডাকৰ দ্বাৰা তাই উত্তৰ দিছিল, কিছু পৰিমাণে এনেদৰে: "মোৰ ওচৰত আপোনাৰ স্পষ্ট চিঠি আছে। আমি দুয়ো খুব সুখী আছিলোঁ আৰু ইয়াক লৈ এটা হৃদয়ৰ হাঁহি মাৰিছিলোঁ।
আপুনি কোৱা অসত্যটো ক্ষমাযোগ্য। কিন্তু এইটো ভাল যে আপুনি আমাক বস্তুবোৰৰ প্ৰকৃত অৱস্থাৰ সৈতে পৰিচিত কৰিছে। মোৰ নিমন্ত্ৰণ এতিয়াও থিয় হৈ আছে আৰু আমি নিশ্চিতভাৱে অহা দেওবাৰে আপোনাক আশা কৰিম আৰু আপোনাৰ বাল্য-বিবাহৰ বিষয়ে আৰু আপোনাৰ ব্যয়ত হাঁহিবলৈ আনন্দৰ বাবে অপেক্ষা কৰিম।
মই আপোনাক আশ্বাস দিব লাগিব নেকি যে আমাৰ বন্ধুত্ব এই ঘটনাৰ দ্বাৰা আটাইতকৈ কম প্ৰভাৱিত নহয়?" এনেদৰে মই নিজকে অসত্যৰ দোমোজাৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখিছিলো, আৰু তেতিয়া মই কেতিয়াও প্ৰয়োজন হ'লে মোৰ বিবাহিত অৱস্থাৰ বিষয়ে কথা পাতিবলৈ কুণ্ঠাবোধ কৰা নাছিলোঁ।
20
ধৰ্মৰ সৈতে পৰিচয়.
ইংলেণ্ডত মোৰ দ্বিতীয় বছৰৰ শেষৰ ফালে মই দুজন থিওচোফিষ্ট, ভাতৃ আৰু দুয়োজন অবিবাহিতলোকৰ সন্মুখীন হৈছিলোঁ। তেওঁলোকে মোৰ সৈতে গীতাৰ বিষয়ে কথা পাতিছিল। তেওঁলোকে মোৰ সৈতে গীতাৰ বিষয়ে কথা পাতিছিল। তেওঁলোকে ছাৰ এডউইন আৰ্নল্ডৰ অনুবাদ পঢ়ি আছিল- দ্য চং চেলেষ্টিয়েল- আৰু তেওঁলোকে মোক তেওঁলোকৰ সৈতে মূলটো পঢ়িবলৈ আমন্ত্ৰণ জনাইছিল। মই লজ্জিত অনুভৱ কৰিছিলো, কিয়নো মই সংস্কৃত বা গুজৰাটীভাষাত ঐশ্বৰিক কবিতাটো পঢ়িছিলো।
মই তেওঁলোকক ক'বলৈ বাধ্য হৈছিলোঁ যে মই গীতা পঢ়া নাই, কিন্তু মই আনন্দেৰে তেওঁলোকৰ সৈতে পঢ়িম, আৰু যদিও সংস্কৃতৰ বিষয়ে মোৰ জ্ঞান সামান্য আছিল, তথাপিও মই মূলটো বুজিবলৈ সক্ষম হ'ম বুলি আশা কৰিছিলোঁ যে অনুবাদটোৱে ক'ত অৰ্থ উলিয়াবলৈ ব্যৰ্থ হৈছিল।
মই তেওঁলোকৰ সৈতে গীতা পঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰিলোঁ। দ্বিতীয় অধ্যায়ৰ শ্লোকসমূহ যদি কোনোবাই অৰ্থৰ বস্তুবোৰৰ ওপৰত চিন্তা কৰে, তেন্তে তাত আকৰ্ষণ ৰৈ যায়;
মই তেওঁলোকৰ সৈতে গীতা পঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰিলোঁ। দ্বিতীয় অধ্যায়ৰ শ্লোকসমূহ যদি কোনোবাই অৰ্থৰ বস্তুবোৰৰ ওপৰত চিন্তা কৰে, তেন্তে তাত আকৰ্ষণ ৰৈ যায়;
"আকৰ্ষণৰ পৰা আকাংক্ষা বৃদ্ধি হয়, আকাংক্ষাৰ জুইৰ পৰা তীব্ৰ আবেগলৈ, আবেগে বেপৰোৱাপ্ৰজন্ম দিয়ে; তেতিয়া স্মৃতিয়ে- সকলো বিশ্বাসঘাতকতা কৰে - মহৎ উদ্দেশ্য কঢ়িয়াই আনক, আৰু মনটো কলুষিত কৰক, উদ্দেশ্য, মন আৰু মানুহ সকলো বোৰ অপৰিৱৰ্তিত হৈ আছে। " মন, আৰু সেইবোৰ এতিয়াও মোৰ কাণত বাজি আছে।
কিতাপখনে মোক মূল্যহীন মূল্যৰ এটা হিচাপে আঘাত কৰিছিল। তেতিয়াৰ পৰাই মোৰ ওপৰত ধাৰণা বাঢ়ি আহিছে যে মই আজি ইয়াক সত্যৰ জ্ঞানৰ বাবে কিতাপখনৰ উৎকৰ্ষতা হিচাপে গণ্য কৰোঁ। এইটোৱে মোৰ বিষাদৰ মুহূৰ্তত মোক অমূল্য সহায় আগবঢ়াইছে। মই ইয়াৰ প্ৰায় সকলো ইংৰাজী অনুবাদ পঢ়িছোঁ, আৰু মই ছাৰ এডউইন আৰ্নল্ডক সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বুলি গণ্য কৰোঁ। তেওঁ এই পাঠৰ প্ৰতি বিশ্বাসী আছিল আৰু তথাপিও ই অনুবাদৰ দৰে পঢ়া নাছিল। যদিও মই এই বন্ধুসকলৰ সৈতে গীতা পঢ়িছিলো, মই তেতিয়া ইয়াক অধ্যয়ন কৰাৰ ভাও ল'ব নোৱাৰো। কিছু বছৰৰ পিছতহে ই দৈনিক পঢ়াৰ কিতাপ হৈ পৰিছিল।
ভাতৃসকলে ছাৰ এডউইন আৰ্নল্ডৰ দ্বাৰা দ্য লাইট অফ এছিয়াৰ পৰামৰ্শ দিছিল, যাক মই তেতিয়ালৈকে কেৱল দ্য চং চেলেষ্টিয়েলৰ লেখক হিচাপে জানিছিলো, আৰু মই ইয়াক ভাগৱত গীতাতকৈও অধিক আগ্ৰহেৰে পঢ়িছিলো। এবাৰ মই এইটো আৰম্ভ কৰাৰ পিছত, মই এৰিব নোৱাৰিলোঁ।
তেওঁলোকে মোক এবাৰ ব্লাভাটস্কি লজলৈ লৈ গৈছিল আৰু মোক মেডাম ব্লাভাটস্কি আৰু শ্ৰীমতী বেচাণ্টৰ সৈতে পৰিচয় কৰাই দিছিল। পিছৰজনে তেতিয়াই থিঅ'চফিকেল চছাইটিত যোগদান কৰিছিল, আৰু মই তাইৰ ধৰ্মান্তৰকৰণ সম্পৰ্কীয় বিতৰ্কটো অতি আগ্ৰহেৰে অনুসৰণ কৰি আছিলো।
বন্ধুবৰ্গই মোক সমাজত যোগদান কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিছিল, কিন্তু মই নম্ৰতাৰে অস্বীকাৰ কৰি কৈছিলো, "মোৰ নিজৰ ধৰ্মৰ বিষয়ে মোৰ সামান্য জ্ঞানৰ সৈতে মই কোনো ধৰ্মীয় সংস্থাৰ অন্তৰ্ভুক্ত হ'ব নিবিচাৰো।" মোৰ মনত আছে, ভাতৃসকলৰ উদাহৰণত, মেডাম ব্লাভাটস্কিৰ থিঅ'চফিৰ কী পঢ়িছিলোঁ।
এই কিতাপখনে মোৰ মাজত হিন্দু ধৰ্মৰ ওপৰত কিতাপ পঢ়াৰ আকাংক্ষা কঢ়িয়াই আনিছিল, আৰু মিছনাৰীসকলৰ দ্বাৰা প্ৰতিপালিত ধাৰণাটোৰ পৰা মোক অপব্যৱহাৰ কৰিছিল যে হিন্দু ধৰ্ম অন্ধবিশ্বাসেৰে ভৰি আছিল। প্ৰায় একে সময়তে মই মানচেষ্টাৰৰ এজন ভাল খ্ৰীষ্টানক এটা নিৰামিষ বৰ্ডিং হাউচত লগ পাইছিলো। তেওঁ মোৰ সৈতে খ্ৰীষ্টান ধৰ্মৰ বিষয়ে কথা পাতিছিল।
মই তেওঁক মোৰ ৰাজকোটৰ স্মৃতিবোৰ বৰ্ণনা কৰিছিলো। তেওঁ সেইবোৰ শুনি দুখ পাইছিল। তেওঁ কৈছিল, "মই এজন নিৰামিষভোজী। মই সুৰাপান নকৰো। বহুতো খ্ৰীষ্টান মাংস খায় আৰু পানীয় খায়, কোনো সন্দেহ নাই; কিন্তু মাংস খোৱা বা মদ খোৱা কোনোটোৱেই শাস্ত্ৰৰ দ্বাৰা আদেশ দিয়া নহয়। অনুগ্ৰহ কৰি বাইবেলখন পঢ়ক।" মই তেওঁৰ পৰামৰ্শ গ্ৰহণ কৰিছিলো, আৰু তেওঁ মোক এটা প্ৰতিলিপি দিছিল। মোৰ এটা ক্ষীণ স্মৰণ আছে যে তেওঁ নিজেই বাইবেলৰ প্ৰতিলিপি বিক্ৰী কৰিছিল আৰু মই তেওঁৰ পৰা মানচিত্ৰ, সমন্বয় আৰু অন্যান্য সহায়ক সামগ্ৰী থকা এটা সংস্কৰণ ক্ৰয় কৰিছিলোঁ। মই ইয়াক পঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰিছিলোঁ, কিন্তু মই সম্ভৱতঃ পুৰণি নিয়মৰ জৰিয়তে পঢ়িব পৰা নাছিলো।
মই আদিপুস্তকৰ কিতাপখন পঢ়িছিলো আৰু তাৰ পিছত থকা অধ্যায়বোৰে মোক অৱশ্যেই শুবলৈ পঠিয়াইছিল। কিন্তু কেৱল মই এইটো পঢ়িছিলোঁ বুলি ক'বলৈ সক্ষম হোৱাৰ বাবে, মই আন কিতাপবোৰ বহুত কষ্টেৰে আৰু নিম্নতম আগ্ৰহ বা বুজাবুজি অবিহনে প্ৰস্তুত কৰিছিলো। মই সংখ্যাৰ কিতাপখন পঢ়ি বলৈ বেয়া পাইছিলো।
কিন্তু নতুন নিয়মে এক বেলেগ ধাৰণা প্ৰস্তুত কৰিছিল, বিশেষকৈ পৰ্বতৰ উপদেশ যি টো পোনপটীয়াকৈ মোৰ হৃদয়লৈ গৈছিল। মই ইয়াক গীতাৰ সৈতে তুলনা কৰিছিলো। শ্লোকবোৰ, "কিন্তু মই আপোনাক কওঁ, যে আপুনি বেয়ানহয় প্ৰতিৰোধ কৰে: কিন্তু যিজনে আপোনাৰ সোঁ গালত আপোনাক আঘাত কৰিব, আনজনৰ ওচৰলৈ ওলোটাও কওঁক।
আৰু যদি কোনো মানুহে আপোনাৰ কোটটো কাঢ়ি লয়, তেন্তে তেওঁকো আপোনাৰ ক্ল'ক খাবলৈ দিয়ক," মোক জোখৰ বাহিৰত আনন্দিত কৰিলে আৰু মোক শামাল ভট্টৰ "এবাটি পানীৰ বাবে, ভালদৰে আহাৰ দিয়ক" আদিৰ কথা মনত ৰাখিলে। মোৰ যুৱ মনটোৱে গীতা, এছিয়াৰ পোহৰ আৰু পৰ্বতৰ উপদেশৰ শিক্ষাক একত্ৰিত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।
সেই ত্যাগ ধৰ্মৰ সৰ্বোচ্চ প্ৰকাৰ আছিল যিটোৱে মোক যথেষ্ট আকৰ্ষণ কৰিছিল। এই পঢ়াটোৱে আন ধৰ্মীয় শিক্ষকসকলৰ জীৱন অধ্যয়ন কৰাৰ বাবে মোৰ ভোক কঢ়িয়াই আনিছিল। এজন বন্ধুৱে কাৰ্লাইলৰ নায়ক আৰু নায়ক-উপাসনাৰ পৰামৰ্শ দিছিল। মই এজন ভৱিষ্যতবক্তা হিচাপে নায়কৰ ওপৰত অধ্যায়টো পঢ়িছিলো আৰু ভৱিষ্যতবক্তাৰ মহানতা আৰু সাহসিকতা আৰু কঠোৰ জীৱনযাপনৰ বিষয়ে জানিছিলোঁ। ধৰ্ম্মৰ সৈতে এই পৰিচয়ৰ বাহিৰেও মই এই মুহূৰ্তত যাব নোৱাৰিলোঁ, কিয়নো পৰীক্ষাৰ বাবে পঢ়াটোৱে মোক বাহিৰৰ বিষয়বোৰৰ বাবে কোনো সময় এৰি দিয়া নাছিল।
কিন্তু মই মানসিকভাৱে মন কৰিলোঁ যে মই অধিক ধৰ্মীয় কিতাপ পঢ়িব লাগে আৰু সকলো প্ৰধান ধৰ্মৰ সৈতে নিজকে পৰিচিত কৰিব লাগে। আৰু মই নাশিকাৰ কিবা জানিবলৈ কেনেকৈ সহায় কৰিব পাৰোঁ? প্ৰতিজন ভাৰতীয়ই ব্ৰেডলাফৰ নাম আৰু তেওঁৰ তথাকথিত অনীশ্বৰবাদৰ সম্পৰ্কে জানিছিল। . মই ইয়াৰ বিষয়ে কিছুমান কিতাপ পঢ়িছিলো, যাৰ নাম মই পাহৰিছো। ইয়াৰ মোৰ ওপৰত কোনো প্ৰভাৱ পৰা নাছিল, কিয়নো মই ইতিমধ্যে নাস্তিকবাদৰ চাহাৰা অতিক্ৰম কৰিছিলো। শ্ৰীমতী বেচেণ্ট, যি সেই সময়ত বহুত চৰ্চাত আছিল, নাস্তিকবাদৰ পৰা ধৰ্মবাদলৈ ঘূৰি আহিছিল। মই তাইৰ কিতাপখন পঢ়িছিলো কেনেকৈ মই ব্ৰহ্মবেত্তা (theosophist) হৈছিলোঁ।
এইসময়তে ব্ৰেডলাফৰ মৃত্যু হৈছিল। তেওঁক ৱৰ্কিং চিমেট্ৰিত সমাধিস্থ কৰা হৈছিল। মই অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াত উপস্থিত আছিলোঁ, যিদৰে মই বিশ্বাস কৰোঁ যে লণ্ডনত বাস কৰা প্ৰতিজন ভাৰতীয়ই কৰিছিল। তেওঁক শেষ সন্মান দিবলৈ কেইজনমান পাদ্ৰীও উপস্থিত আছিল। অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াৰ পৰা উভতি অহাৰ সময়ত আমি আমাৰ ৰেলৰ বাবে ষ্টেচনত অপেক্ষা কৰিব লগা হৈছিল। ভিৰৰ মাজৰপৰা এজন চেম্পিয়ন নাস্তিকে এই পাদ্ৰীসকলৰ মাজৰ এজনক প্ৰশ্ন কৰিছিল। "ভাল মহাশয়, আপুনি ঈশ্বৰৰ অস্তিত্বত বিশ্বাস কৰে নে ?" "মই কৰোঁ," ভাল মানুহজনে কম সুৰত ক'লে।
"আপুনি এইটোও সন্মত যে পৃথিৱীৰ পৰিধি ২৮,০০০ মাইল, নহয় নেকি?" নাস্তিকজনে আত্ম-আশ্বাসৰ হাঁহিৰে ক'লে, "সঁচাকৈয়ে।" "প্ৰাৰ্থনা কৰক তেতিয়া মোক কওঁক আপোনাৰ ঈশ্বৰৰ আকাৰ আৰু তেওঁ ক'ত থাকিব পাৰে?" "ঠিক আছে, যদি আমি জানিছিলোঁ, তেন্তে তেওঁ আমাৰ দুয়োৰে হৃদয়ত বাস কৰে। "এতিয়া, এতিয়া, মোক শিশু হ'বলৈ নিদিব," চেম্পিয়নে আমালৈ এক বিজয়ী দৃষ্টিৰে ক'লে। পাদ্ৰীজনে এক নম্ৰ নীৰৱতা অৱলম্বন কৰিছিল। এই কথা-বতৰাই এতিয়াও নাস্তিকতাৰ বিৰুদ্ধে মোৰ কুসংস্কাৰ আৰু বৃদ্ধি কৰিছিল।
আগলৈ....
+++++++++++++++++++++++++++++++
No comments:
Post a Comment
dudulsonowal32@gmail.com